Nguồn thu lớn từ thuế nhà đất đang đổ đi đâu?

TS Phạm Sỹ Liêm - Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam đưa ra thông tin: "Nguồn thu lớn từ thuế nhà đất đang bị bỏ ngỏ".

Tại Hội thảo quốc tế “Tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan với hệ thống hạ tầng đô thị tại các thành phố lớn ở Việt Nam” do Hội quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam tổ chức mới đây tại Hà Nội, ông Liêm trăn trở trước tình trạng ngân sách nhà nước đang thiếu hụt trầm trọng mà nước ta lại bỏ qua nguồn thu khá lớn từ thuế nhà đất.

Ông Liêm cho rằng, thuế nhà đất là loại thuế đánh vào giá trị của tài sản nhà đất, giúp xây dựng nguồn thu ổn định cho ngân sách địa phương. Mức thuế hàng năm không quá lớn, chỉ khoảng mấy phần nghìn giá trị nhà đất, do đó còn gọi là Thuế phần nghìn.

Hiện nay, thuế nhà đất được áp dụng tại hầu hết các nước đang phát triển ở châu Á như Ấn Độ, Nepal, Philippin, Băng La Đét, Indonesia, Campuchia... Từ năm 1992, nước ta đã có pháp lệnh thuê nhà đất, nhưng trong thực tế bây giờ thì chỉ mới thu thuế đất, chứ chưa áp dụng thu thuế nhà.

Năm 2010, Chính phủ đã trình Quốc hội Dự thảo Luật Thuế nhà đất nhưng khi ấy, Quốc hội chỉ thông qua Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp với mức thuế suất 0,03% giá m2 đất tuỳ theo mục đích sử dụng, nếu diện tích đất vượt hạn mức do cấp tỉnh quy định thì thuế suất tăng lên, nhưng tối đa cũng mới là 0,15%.

“Thật đáng tiếc khi ngân sách nhà nước hiện đang thiếu hụt mà nước ta lại bỏ qua nguồn thu thuế khá lớn như một số phản ứng trái chiều trong dư luận như thuế chồng thuế, mức thuế 0,4% đánh vào phần nhà ở vượt quá 700 triệu đồng cũng khiến người nghèo khó sở hữu nhà ở, chỉ nên đánh thuế căn nhà thứ hai” – ông Liêm phân tích.

Từ tình trạng thuế chồng thuế, cần phải dựa vào mục đích thu thuế có trùng lặp với thuế nào khác hay không chứ không phải vì có nhiều sắc thuế. Với mục đích thu thuế tài sản như nói trên thì không có sự trùng lặp nào và ngay đối với căn nhà đầu tiên của chủ sở hữu là đã phải thu rồi.

Mức thuế 0,4% thì đúng là cao cao đối với người thu nhập trung bình (còn người thu nhập thấp theo định nghĩa phải là người không đủ năng lực tài chính để sở hữu nhà), vì vậy mức thuế nên tính luỹ tiến trong khoảng từ 0,1 – 0,5% cho tất cả loại nhà ở, chỉ xét miễn thuế cho các chủ sở hữu tàn tật hoặc là trẻ mồ côi.

Ông Liêm khẳng định, cơ quan quản lý nên khẩn trương tiếp thu kinh nghiệm quốc tế để xây dựng bộ công cụ tài chính huy động nguồn vốn từ đất cho các dự án mở đường đô thị, trong đó Thuế tài sản, đặc biệt là nhà đất có vai trò quan trọng hàng đầu.

“Bộ Tài chính xem xét, bổ sung hoàn thiện dự thảo Luật Thuế tài sản để sớm trình ra quốc hội, đồng thời sớm có kế hoạch giải thích thấu đáo để toàn dân hiểu rõ ý nghĩa và mục đích của sắc thuế này” – ông Liêm nhấn mạnh.

>>> XEM THÊM:

• Mải tranh cãi thuế nhà mà quên mất thuế đất mới 'đáng sợ'!
• Cách tự tính thuế nhà theo Luật mới đề xuất: Túi tiền của bạn bị 'siết' bao nhiêu?
• Muốn sở hữu nhà phải đóng những loại thuế nào?

K.Phương