Móng băng 1 phương: Ưu nhược điểm và cách lựa chọn phù hợp cho công trình

Móng băng 1 phương là loại móng cơ bản nhất dùng để xây dựng được một ngôi nhà, được thiết kế nằm phần dưới cùng của toàn bộ công trình xây dựng. Móng băng 1 phương có ưu điểm là giúp liên kết giữa tường và cột chắc chắn hơn, giảm áp lực cho đáy móng và truyền tải trọng lượng công trình xuống nền đất đều và ổn định. Tuy nhiên, móng băng 1 phương cũng có nhược điểm là không phù hợp với các công trình có chiều rộng lớn hơn 1,5m, có thể gây lún nhiều hơn móng đơn. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về cấu tạo, kết cấu, ứng dụng và biện pháp thi công móng băng 1 phương. Hãy cùng theo dõi nhé!

Khái niệm móng băng 1 phương là gì?

Móng băng một phương, có hình dạng kéo dài theo chiều ngắn (dọc hoặc ngang) của ngôi nhà, là loại móng cơ sở được sử dụng để cố định công trình và hỗ trợ toàn bộ cấu trúc của ngôi nhà. Móng băng bao gồm hai thành phần chính là dầm móng và cánh móng. Dầm móng kết hợp với móng để tạo thành khối dầm móng, được phân thành ba loại dựa trên độ cứng:

- Móng kết hợp

- Móng cứng: thích hợp khi chiều sâu đặt móng nông

- Móng mềm: phù hợp khi chiều sâu đặt móng lớn để giảm chi phí thi công

Việc lựa chọn loại móng băng phù hợp phụ thuộc vào điều kiện địa hình, quy mô, diện tích công trình, cũng như độ bền, độ cứng, độ lún của nền đất ở khu vực xây dựng, nhằm đảm bảo an toàn cho công trình.

So với các loại móng khác như móng cọc, móng bè, móng băng được sử dụng rộng rãi do phương pháp thi công đơn giản, độ lún đồng đều và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, khi xây dựng nhà, cần chú ý lựa chọn móng băng một cách hợp lý, tiêu chuẩn móng băng phù hợp với chiều rộng nhỏ hơn 1,5m.

Cấu tạo móng băng 1 phương

 Móng băng 1 phương gồm có hai bộ phận chính là bán móng và dầm móng. 

• Bán móng là phần nằm ngang, có kích thước phụ thuộc vào chiều rộng của ngôi nhà. 

• Dầm móng là phần nằm dọc, có kích thước phụ thuộc vào chiều dài của ngôi nhà. 

Cả hai bộ phận này đều được liên kết với nhau bằng thép cốt thép và bê tông cốt thép. Bên trên móng băng 1 phương còn có một lớp bê tông lót mỏng để bảo vệ móng khỏi ẩm ướt và ăn mòn.

• Bê tông lót dày: 100mm

• Kích thước bàn móng phổ thông: (900 – 1200) x 350 (mm)

• Kích thước dầm móng phổ thông: 300 x (500 – 700) (mm)

• Thép bàn móng phổ thông: Φ 12a150

• Thép dầm móng phổ thông: thép dọc 6 Φ (18 – 22), thép đai Φ 8a150

Đánh giá ưu nhược điểm của thiết kế móng băng 1 phương

Móng băng 1 phương là loại móng có kết cấu một dải dài theo một phương duy nhất, thường là theo chiều ngang hoặc chiều dọc của công trình. Móng băng 1 phương được sử dụng để đỡ các hàng cột, bờ tường, hoặc các kết cấu khác có tải trọng đều và liên tục. Móng băng 1 phương có một số ưu điểm và nhược điểm như sau:

Ưu điểm

• Thi công đơn giản: Móng băng 1 phương có cấu tạo đơn giản, không yêu cầu kỹ thuật thi công cao.

• Tiết kiệm chi phí: Móng băng 1 phương có chi phí thi công thấp hơn do sử dụng ít vật liệu và nhân công hơn.

• Khả năng chịu tải tốt: Móng băng 1 phương có khả năng chịu tải tốt cho các công trình nhà dân dụng, nhà phố có kết cấu từ 3 đến 5 tầng.

• Giảm nguy cơ lún, nứt nhà: Móng băng 1 phương giúp phân bố đều tải trọng của công trình lên nền đất, giảm nguy cơ lún, nứt nhà.

Nhược điểm

• Sức chịu tải thấp: Móng băng 1 phương có sức chịu tải thấp, do vậy không phù hợp với các công trình có tải trọng lớn như nhà cao tầng, nhà xưởng.

• Chỉ sử dụng cho nền đất tốt: Móng băng 1 phương chỉ sử dụng cho nền đất tốt, có khả năng chịu tải cao. Nếu nền đất yếu, cần phải xử lý nền móng trước khi thi công.

• Dễ bị ảnh hưởng bởi nước: Móng băng 1 phương dễ bị ảnh hưởng bởi nước, do vậy cần phải có biện pháp chống thấm tốt.

Ứng dụng thực tế của móng băng một phương

Móng băng một phương là loại móng phổ biến trong xây dựng nhà ở, đặc biệt cho các công trình từ 3 tầng trở lên. Loại móng này có ưu điểm là thi công đơn giản, tiết kiệm chi phí và khả năng chịu tải tốt. Sau đây là một số ứng dụng thực tế của móng băng một phương:

1. Nhà phố từ 3 tầng trở lên

Đây là ứng dụng phổ biến nhất của móng băng một phương. Loại móng này phù hợp với các nhà phố có diện tích mặt tiền từ 4m đến 8m, với chiều sâu nhà không quá 20m. Móng băng một phương giúp đảm bảo sự ổn định cho công trình, hạn chế tình trạng nứt nẻ, lún lệch do tải trọng.

2. Biệt thự mini

Móng băng một phương cũng có thể sử dụng cho các biệt thự mini có diện tích từ 100m² đến 200m². Loại móng này giúp tiết kiệm chi phí xây dựng so với các loại móng khác như móng bè, móng cọc.

3. Tường rào

Móng băng một phương cũng có thể sử dụng để xây dựng tường rào cho các công trình nhà ở, biệt thự. Loại móng này giúp đảm bảo sự kiên cố cho tường rào, hạn chế tình trạng nghiêng, đổ do tác động của thời tiết và môi trường.

4. Các công trình phụ trợ

Móng băng một phương cũng có thể sử dụng cho các công trình phụ trợ như nhà kho, gara, bể bơi. Loại móng này giúp đảm bảo sự ổn định cho công trình, hạn chế tình trạng nứt nẻ, lún lệch.

Lưu ý:

Việc tính toán móng băng 1 phương cần được cân nhắc kỹ lưỡng bởi kỹ sư xây dựng để đảm bảo an toàn cho công trình. Một số yếu tố cần lưu ý khi sử dụng móng băng một phương bao gồm:

• Loại đất nền

• Tải trọng công trình

• Mực nước ngầm

• Kích thước móng

• Vật liệu thi công

Một số tiêu chuẩn khi thi công móng băng 1 phương

Móng băng 1 phương có ưu điểm là giúp cho sự liên kết giữa tường và cột trở nên chắc chắn hơn theo phương thẳng đứng, hạn chế hiện tượng lún, lệch giữa các cột, giảm áp lực cho đáy móng và truyền tải trọng lượng công trình xuống nền đất đều và ổn định. Tuy nhiên, móng băng 1 phương cũng có nhược điểm là khi mực nước sâu, việc thi công sẽ phức tạp hơn, cần tăng chiều cao ván khuôn và công trình phụ trợ. Ngoài ra, móng băng 1 phương cũng không phù hợp cho những công trình có quy mô lớn, nền đất quá yếu hoặc có yêu cầu về tính thẩm mỹ cao.

Vì vậy, khi thi công móng băng 1 phương, cần tuân thủ một số tiêu chuẩn sau đây:

• Phải xác định chính xác vị trí, chiều sâu, kích thước và hình dạng của móng băng 1 phương theo bản vẽ thiết kế kỹ thuật.

• Phải đào hố móng đúng theo kích thước quy định, làm sạch và phẳng mặt hố, bố trí lớp bê tông lót dày 10cm để tăng độ bền cho móng.

• Phải bố trí thép móng băng 1 phương theo đúng tiêu chuẩn, đảm bảo đủ số lượng, đường kính, khoảng cách và liên kết chặt chẽ giữa thép dọc và thép đai. Thép móng băng phải liên kết với thép cột bằng khớp nối hoặc khớp mối.

• Phải ghép cốt pha móng bằng ván khuôn chắc chắn, đảm bảo không bị rò rỉ bê tông khi đổ. Ván khuôn phải được bảo vệ khỏi tác động của thời tiết và các yếu tố bên ngoài.

• Phải đổ bê tông móng băng theo đúng tỷ lệ, chất lượng và phương pháp quy định. Bê tông phải được đầy đủ, đều và không bị khí kẹt trong khuôn. Bê tông phải được đầm dày đặc, bằng máy đầm hoặc đầm tay. Bê tông phải được bảo vệ, chăm sóc và đo kiểm tra độ cứng theo quy trình.

• Phải tháo dỡ ván khuôn móng băng sau khi bê tông đạt độ cứng yêu cầu, không được làm hỏng bề mặt bê tông. Phải làm sạch và xử lý các vết nứt, lõm, hở, bong tróc nếu có.

• Phải lập biên bản nghiệm thu móng băng 1 phương theo đúng quy định, ghi rõ các thông số kỹ thuật, chất lượng và hình ảnh của móng.

Quy trình thi công móng băng 1 phương chuẩn

Móng băng 1 phương là loại móng được sử dụng phổ biến trong xây dựng nhà dân dụng, nhà phố với khả năng chịu tải tốt và thi công tương đối đơn giản. Dưới đây là quy trình thi công móng băng 1 phương chuẩn:

Giải phóng mặt bằng

Là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quy trình thi công móng băng. Bước này bao gồm việc dọn dẹp, san lấp, đo đạc, đánh dấu, lập bản vẽ và phương án thi công. Mục đích của bước này là tạo ra một mặt bằng sạch sẽ, bằng phẳng, chính xác và an toàn để tiến hành các bước tiếp theo.

Chuẩn bị vật liệu:

• Thép: Chọn thép dằn có đường kính phù hợp với bản vẽ thiết kế.

• Cát, đá, xi măng: Chọn loại vật liệu có chất lượng đảm bảo theo tiêu chuẩn xây dựng.

• Cốp pha: Sử dụng ván khuôn gỗ hoặc ván ép có độ dày phù hợp, đảm bảo độ kín khít.

• Dụng cụ thi công: Máy đào, máy đầm, máy trộn bê tông, cưa, búa, đinh,...

Đào hố móng và làm phẳng mặt hố 

Trước khi bắt đầu đào hố móng, việc cắm mốc là bước quan trọng để đảm bảo độ chính xác. Tuỳ thuộc vào quy mô công trình, độ sâu của hố móng sẽ được điều chỉnh phù hợp, tránh việc đào quá sâu hoặc không đủ sâu. Việc này giúp đảm bảo móng có kích thước đạt tiêu chuẩn, phù hợp với chiều rộng 1,5m.

Sau đó, công việc tiếp theo là làm cho mặt hố trở nên phẳng bằng cách chỉnh sửa hố móng. Việc này giúp cho các bước thi công sau đó diễn ra một cách thuận lợi và nhanh chóng.

Bố trí thép móng băng

Cần đặt các bản kê lên trên lớp bê tông lót dày 10cm hoặc lớp lót gạch trên nền. Sau đó, đặt các thanh thép móng băng theo phương theo bản vẽ, cách nhau một khoảng bằng nhau. Cần đảm bảo thanh thép có độ chìm trong bê tông đủ lớn để tăng khả năng chịu lực và chống ăn mòn. Cần dùng dây thép hoặc dây buộc để liên kết các thanh thép với nhau chắc chắn.

Ghép cốt pha móng

Đây là một bước đặc biệt quan trọng có tác động lớn đến sự vững chắc của công trình. Trong giai đoạn này, các công nhân cần phải thận trọng và tỉ mỉ khi thực hiện công việc.

Việc lựa chọn các loại cốt pha không bị cong vênh, mục nát là rất quan trọng. Để đảm bảo khung cốt pha không bị di chuyển trong quá trình thi công, có thể sử dụng các thanh gỗ để cố định. Các tấm cốt pha sẽ được kết nối chặt chẽ với nhau và sau đó sử dụng ốc vít để ngăn chặn tình trạng cốt pha bị tách ra khi đổ bê tông. Phần tim và cột móng cần được giữ ổn định ở một vị trí cố định. Khi đã xác định đúng độ cao, có thể tiếp tục thực hiện các bước tiếp theo.

Đổ bê tông móng băng

Sau khi hoàn tất việc lắp đặt cốt pha, bước tiếp theo và cũng là bước cuối cùng là đổ bê tông cho móng băng:

Bê tông cần sử dụng phải tuân theo các tiêu chuẩn, không được pha lẫn các chất phụ. Khi trộn bê tông, cần phải tuân thủ đúng tỉ lệ và quy cách. Trong quá trình thi công, không nên đứng trực tiếp lên cốt pha mà nên sử dụng các thanh gỗ đã chuẩn bị sẵn để đứng lên, nhằm đảm bảo an toàn và tránh làm sai lệch các kết cấu đã được lắp đặt trước đó. Về mặt kỹ thuật, khi thực hiện việc đổ móng, cần tuân theo nguyên tắc từ xa đến gần.

>>> Có thể bạn muốn biết:

• Móng băng 2 phương trong xây dựng: Khái niệm, phân loại và quy trình thi công
• Móng băng 1 phương và móng băng 2 phương: Ưu nhược điểm và cách bố trí kết cấu thép hiệu quả

Một số mẫu bản vẽ móng băng 1 phương 

Móng băng 1 phương là loại móng phổ biến trong xây dựng, được sử dụng cho các công trình có tải trọng trung bình và lớn. Loại móng này có hình dạng dải dài, chạy dọc theo một hoặc hai phương của công trình, giúp phân bố tải trọng đều đặn trên nền đất.

Dưới đây là một số mẫu bản vẽ móng băng 1 phương thường gặp:

Lưu ý:

• Các mẫu bản vẽ trên chỉ mang tính chất tham khảo. Kích thước và cấu tạo móng cần được thiết kế phù hợp với từng công trình cụ thể.

• Nên tham khảo ý kiến của kiến trúc sư hoặc kỹ sư xây dựng để có được bản vẽ móng chính xác và phù hợp nhất.

Móng băng 1 phương là loại móng cơ bản nhất dùng để xây dựng được một ngôi nhà, được thiết kế nằm phần dưới cùng của toàn bộ công trình xây dựng. Móng băng 1 phương có ưu điểm là giúp liên kết giữa tường và cột chắc chắn hơn, giảm áp lực cho đáy móng và truyền tải trọng lượng công trình xuống nền đất đều và ổn định. Tuy nhiên, móng băng 1 phương cũng có nhược điểm là không phù hợp với các công trình có chiều rộng lớn hơn 1,5m, có thể gây lún nhiều hơn móng đơn. 

Trong bài viết này, chúng tôi đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về cấu tạo, kết cấu, ứng dụng và biện pháp thi công móng băng 1 phương. Hy vọng bạn đã có được cái nhìn tổng quan và chuyên sâu về loại móng này. Cảm ơn và hẹn gặp lại bạn ở những bài viết tiếp theo của Homedy nhé!

Loan Nguyễn

(Tổng hợp)