Móng băng 1 phương và móng băng 2 phương: Ưu nhược điểm và cách bố trí kết cấu thép hiệu quả

Bạn có biết móng băng là gì? Đây là loại móng nông, có hình dạng như một dải dài, được sử dụng để nâng đỡ toàn bộ kết cấu của một công trình xây dựng. Tùy thuộc vào địa hình, diện tích và khả năng chịu lực của đất nền, chúng ta có thể lựa chọn móng băng 1 phương hay móng băng 2 phương cho công trình của mình. Vậy móng băng 1 phương và móng băng 2 phương có gì khác nhau? Cách bố trí, kết cấu thép và chi phí thi công của chúng ra sao? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Khái niệm móng băng là gì?

Móng băng là một loại móng nằm dưới các cột, trụ hay tường của công trình xây dựng, thường có dạng một dải dài, có thể độc lập hoặc giao nhau theo hình chữ thập. Móng băng được thiết kế để chịu lực cho cột hoặc tường, giảm áp lực đè nén tại các vị trí đáy móng và truyền tải trọng lực của công trình xuống nền đất một cách đều đặn. Móng băng thuộc loại móng nông, được xây dựng trên hố đào trần và sau đó lấp lại.

Móng băng có nhiều loại khác nhau, tùy thuộc vào tính chất và độ cứng của nền đất, loại hình công trình và kích thước chiều rộng của móng. Móng băng có nhiều ưu điểm như đơn giản trong thi công, lún đều, tiết kiệm chi phí, nhưng cũng có nhược điểm như không phù hợp với địa hình phức tạp, độ sâu của nền đất yếu hoặc có nhiều tầng hầm.

Cấu tạo móng băng:

• Lớp lót: Lớp lót mỏng bằng bê tông hoặc đá dăm được đặt dưới đáy móng để tạo mặt phẳng và bảo vệ móng khỏi sự xâm thực của đất.

• Bản móng: Phần chính của móng băng, thường có dạng dải dài và hẹp, được làm bằng bê tông cốt thép. Kích thước bản móng phụ thuộc vào tải trọng của công trình và sức chịu tải của nền đất.

• Dầm móng: Dầm móng được bố trí dọc theo mép ngoài của bản móng để tăng cường độ cứng và khả năng chịu tải của móng.

Phân biệt móng băng 1 phương và móng băng 2 phương

Móng băng là một loại móng nông, có hình dạng như một dải dài, được sử dụng để nâng đỡ toàn bộ kết cấu của công trình. Dưới đây là những so sánh móng băng 1 phương và móng băng 2 phương về cả điểm giống và khác nhau.

Điểm giống nhau giữa móng băng 1 phương và móng băng 2 phương

Móng băng 1 phương và móng băng 2 phương là hai loại móng băng phổ biến trong xây dựng. Chúng đều là loại móng nông, được chôn sâu dưới lòng đất từ 1,5-2m, có hình dạng như một dải dài, chạy theo một hoặc hai phương của công trình. 

Móng băng 1 phương và móng băng 2 phương có điểm giống nhau là đều có công dụng là tạo nền vững chắc cho ngôi nhà, giảm áp lực và cân bằng trọng lực cho tổng thể công trình. Mỗi cọc bê tông thì sẽ chịu một áp lực như nhau và hạn chế hiện tượng lún.

Sự khác biệt giữa móng băng 1 phương và móng băng 2 phương

> Về vật liệu, chi phí, kích thước

Móng băng 1 phương thường sử dụng lượng vật liệu ít hơn so với móng băng 2 phương, do đó sẽ tiết kiệm chi phí. Hơn nữa, móng băng 1 phương chỉ mở rộng theo một hướng của công trình nên kích thước của nó thường nhỏ hơn so với móng băng 2 phương.

> Về hướng chịu lực

Móng băng 1 phương chỉ tải trọng theo một hướng, thường là hướng ngắn của công trình. Loại móng này thích hợp cho các công trình có chiều rộng hạn chế, chiều dài lớn, hoặc khi đất nền có khả năng chịu lực tốt. 

Trái lại, móng băng 2 phương tải trọng theo cả hai hướng, bao gồm cả hướng ngắn và hướng dài của công trình. Móng băng 2 phương thường được áp dụng cho các công trình có cả chiều rộng và chiều dài lớn, hoặc khi đất nền có khả năng chịu lực kém.

> Về cách bố trí

Móng băng 1 phương thường được sắp xếp song song với nhau, tách biệt bởi một khoảng cách cố định. Khoảng cách này tùy thuộc vào chiều cao của móng, tải trọng của công trình và khả năng chịu lực của đất nền. 

Móng băng 2 phương thường được sắp đặt theo một mạng lưới, với các dải móng chạy song song theo cả hai hướng của công trình, tạo thành các ô vuông giống như bàn cờ.

Nên lựa chọn móng băng 1 phương hay móng băng 2 phương?

Móng băng là một loại móng nông, có hình dạng như một dải dài, được sử dụng để đỡ toàn bộ kết cấu của một công trình xây dựng. Tùy thuộc vào địa hình, diện tích, tải trọng và khả năng chịu lực của đất nền, chúng ta có thể lựa chọn móng băng 1 phương hay móng băng 2 phương. 

• Móng băng 1 phương có ưu điểm là sử dụng ít vật liệu, chi phí thấp, kích thước nhỏ, dễ thi công. Loại móng này thường được sử dụng cho các công trình có chiều rộng nhỏ, chiều dài lớn, hoặc khi đất nền chịu lực tốt. Tuy nhiên, móng băng 1 phương cũng có nhược điểm là chỉ chịu lực theo một phương, nên có thể bị lún không đều, gây ảnh hưởng đến kết cấu công trình. Ngoài ra, móng băng 1 phương còn khó bố trí các hệ thống cấp thoát nước, điện, nước sinh hoạt, nước chữa cháy…

• Móng băng 2 phương có ưu điểm là chịu lực theo cả hai phương, cả phương ngắn và phương dài của công trình, nên đảm bảo độ lún đều, ổn định cho kết cấu công trình. Loại móng này thường được sử dụng cho các công trình có chiều rộng lớn, chiều dài lớn, hoặc khi đất nền chịu lực kém. Ngoài ra, móng băng 2 phương còn dễ bố trí các hệ thống cấp thoát nước, điện, nước sinh hoạt, nước chữa cháy…34 Tuy nhiên, móng băng 2 phương cũng có nhược điểm là sử dụng nhiều vật liệu, chi phí cao, kích thước lớn, khó thi công.

Vì vậy, để lựa chọn móng băng 1 phương hay móng băng 2 phương, bạn cần xem xét nhiều yếu tố như địa hình, diện tích, tải trọng, khả năng chịu lực của đất nền, chi phí, thời gian thi công, hệ thống cấp thoát nước, điện, nước sinh hoạt, nước chữa cháy… của công trình. Nếu có thể, bạn hãy tìm hiểu kỹ các thông tin về địa chất, địa lý, địa kỹ thuật, địa môi trường… của khu vực xây dựng, để có thể lựa chọn loại móng băng phù hợp nhất. Ngoài ra, cũng nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia, kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng… để có được sự tư vấn chuyên nghiệp và chính xác.

Lưu ý khi thi công móng băng 1 phương, móng băng 2 phương

Khi thi công móng băng, cần lưu ý những điểm sau:

• Chọn loại móng băng phù hợp với địa hình, diện tích, tải trọng và khả năng chịu lực của đất nền. Nếu công trình có chiều rộng nhỏ, chiều dài lớn, đất nền chịu lực tốt thì nên sử dụng móng băng 1 phương. Nếu công trình có chiều rộng lớn, chiều dài lớn, đất nền chịu lực kém thì nên sử dụng móng băng 2 phương.

• Đào đất theo đúng kích thước và độ sâu quy định. Đối với móng băng 1 phương, đào đất theo trục định vị, đào rộng tối thiểu 20cm để thuận tiện gia công sắt, coppha. Đối với móng băng 2 phương, đào hết đất để thuận tiện cho việc thi công.

• Bố trí lưới thép móng theo đúng phương do bản vẽ quy định, tránh trường hợp thợ đặt theo kinh nghiệm. Lưới thép móng băng 1 phương thường được bố trí song song với nhau, cách nhau một khoảng cách nhất định. Lưới thép móng băng 2 phương thường được bố trí thành một lưới, với các dải móng chạy song song theo cả hai phương.

• Bê tông thi công móng băng phải được trộn nghiêm túc, đúng quy phạm. Đá, sỏi và cát được loại bỏ tạp chất để bê tông được tốt hơn. Bê tông được đổ vào khuôn coppha, dùng máy rung để bê tông được đều và chắc chắn.

• Sau khi bê tông đóng kết, tháo khuôn coppha, làm sạch và bảo dưỡng móng băng. Kiểm tra và đánh giá chất lượng móng băng theo các tiêu chí như độ cứng, độ bền, độ lún, độ thẳng, độ phẳng, độ bám dính, độ chịu nén, độ chịu uốn.

Qua bài viết trên, Homedy hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về móng băng là gì, cấu tạo và kết cấu móng băng như thế nào. Bạn cũng đã biết được sự khác biệt giữa móng băng 1 phương và móng băng 2 phương, cũng như cách lựa chọn và thi công móng băng phù hợp với từng loại công trình. Móng băng là một loại móng nông, có ưu điểm là đơn giản, tiết kiệm và chịu lực tốt. Tuy nhiên, để có được một móng băng chất lượng, bạn cần phải tuân thủ các quy trình kỹ thuật, chọn lựa vật liệu và kết cấu thép hợp lý, cũng như kiểm tra định kỳ và bảo trì móng băng. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết này và chúc bạn thành công trong công việc của mình!

Loan Nguyễn

(Tổng hợp)